200 milyon yıldır Dünya’da yaşıyorlar, üçüncü bir göze sahipler

Hayvanlar aleminde alışkın olmadığımız pek çok garip özelliğe rastlıyoruz. Lakin Chester Hayvanat Bahçesi’nin geçtiğimiz günlerde kendilerine ulaştığını duyurduğu, dinozorların var olmasından bu yana yaklaşık 200 milyon yıldır gezegende yaşayan ve “üç gözü” olan, tabiatın “en büyük harikalarından” biri olarak tanımladıkları bir sürüngen kümesi olan tuataralar bu garipliği farklı bir düzeye taşıyor.

Bu tanımlamanın çabucak her kesimi dikkat alımlı olsa da, bu sürüngenlerin sahip oldukları “üçüncü göz” muhtemelen en şaşırtan kısım.

Doğada bulunan birtakım hayvanların, çoğumuzun bakış açısından iki gözlü üzere gözükseler de, biyoloji tarafından “üçüncü göze” sahip oldukları söyleniyor. Bu ışığa hassas organ, kertenkelelerin yanı sıra kimi kurbağalar ve balıklar da dahil olmak üzere birçok hayvanda bulunuyor.

Üçüncü gözün sırları

Bu göz, kornea, mercek ve retinaya sahip olmasıyla gerçek bir göz üzere olsa da gerçek göz üzere göremiyor. Bunun nedeni, retinanın gerçek beğenilen bulduğunuz retinanın kolaylaştırılmış bir versiyonu olması ve münasebetiyle sırf ışıktaki değişiklikleri algılayabildiğinin düşünülmesi. Parietal gözün fonksiyonu hakkında pek çok şey hala bilinmiyor, lakin kimileri bunun bu hayvanların Güneş’i kullanarak istikamet bulmasının bir yolu olabileceğini öne sürerken, öbürleri bunun günlük ritmi düzenleyebileceğini öne sürüyor.

Tuataraların (Sfenodon punctatus) tanımlamasının ilgi alımlı ikinci kısmına baktığımızda, dinozorlardan evvel Dünya’da yaşamış ve çağdaş çağa kadar varlığını sürdüren dünyanın hayatta kalan en eski cinslerinden biri olduğunu görüyoruz. Bugün çoğunlukla Yeni Zelanda’da yaşıyorlar lakin Birleşik Krallık’taki Chester Hayvanat Bahçesi, bu sürüngenleri yabancı bir ülkede muvaffakiyetle yetiştiren birinci hayvanat bahçesi oldu.

Dinozor öncesi periyottan bu yana hayatta kalmayı başaran bu cins, ne yazık ki yaşadıkları küçük adalara gelen istilacı cinsler ve iklim değişikliğinin yol açtığı çevresel değişiklikler nedeniyle yabanî tabiatta tehdit altında. Chester Hayvanat Bahçesi, yeni tuataralarının yırtıcı tabiatta karşılaştıkları zorluklar hakkında farkındalık yaratarak bu harikulâde “üç gözlü” çeşidin geleceğini teminat altına almaya yardımcı olacağını ümit ediyor.