Amerikan halkı 60’ıncı başkanlık seçimi için 5 Kasım’da sandık başına gitmeye hazırlanıyor.
Demokrat Harris ile Cumhuriyetçi Trump ortasındaki kıyasıya rekabette gözler, “salıncak eyaletler” ya da “kritik eyaletler” olarak isimlendirilen 7 eyalette olacak.
Bu eyaletler, birtakım seçimlerde Demokrat, kimilerinde ise Cumhuriyetçi adaylara oy vermesi münasebetiyle seçimlerin mukadderatını etkileyen eyaletler halinde kodlanıyor.
Söz konusu eyaletlerdeki sonuçlar, 5 Kasım’da kimin yarıştan galip çıkacağını büyük ölçüde belirleyecek.
Bu seçimlerde gözlerin çevrileceği Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pensilvanya, Kuzey Kaliforniya ve Georgia eyaletlerindeki seçmenlerin Harris’i mi Trump’ı mı tercih edeceği, ABD’nin yeni liderinin kim olacağını gösterecek.
KRİTİK EYALETLER NEDEN KIYMETLİ?
ABD’de kimi eyaletlerin seçimlerin bahtını belirliyor olmasında, Seçiciler Kurulu (Electoral College) denen seçim sisteminin büyük tesiri var.
Buna nazaran Amerikalı seçmenler, lider adayını direkt değil, oy verdikleri delegeler yoluyla seçiyor. Bu da toplam 538 delegenin yarısından bir fazlasını, yani 270 delegeyi kazanan adayın başkanlık seçimlerini kazanması manasına geliyor.
Dolayısıyla başkanlık yarışında en çok oyu alan aday değil, en fazla delegeye ulaşan aday yarışı önde bitirmiş oluyor.
1 OY FAZLA ALAN YARIŞI KAZANIR
Aynı sisteme nazaran bir eyalette rakibinden 1 oy dahi fazla alan lider adayı, o eyaletteki tüm delegeleri kazanıyor (winner-take-all).
Bu sistemde eyaletlerin nüfus tartısına nazaran dağıtılmış delegeler bulunuyor ve seçmenler hangi adaya oy vermek istiyorlarsa onu temsilen aslında bu delegelere oylarını vermiş oluyor.
EĞİLİMLERİ DEĞİŞMEYEN EYALETLER
ABD seçim sistemine nazaran, örneğin, Kaliforniya’nın 54 delegesi bulunurken, Texas’ın 40, Florida’nın 30 ve New York’un 28 delegesi bulunuyor fakat delege sayısı fazla olan bu eyaletlerin parti eğilimleri uzun yıllardır pek değişmediği için toplamda sonuca tesirleri büyük olmuyor.
Örneğin Kaliforniya ve New York uzun yıllardır Demokrat, Texas ve Florida ise uzun vakittir Cumhuriyetçi eğilimiyle biliniyor.
Her seçimde farklı bir adaya oy verme potansiyeline sahip seçmen kitlesi bulunan Pennsylvania, Georgia, Wisconsin ve Michigan üzere eyaletler ise sonuca direkt tesir ediyor.
KRİTİK EYALETLERDE SON DURUM
Kritik eyaletlere tek tek bakıldığında ise Arizona’da Trump yüzde 47,3, Harris yüzde 46,8; Nevada’da Trump 47,4, Harris yüzde 46; Wisconsin’de Trump yüzde 47,6, Harris yüzde 48,6; Michigan’da Trump yüzde 46,5, Harris yüzde 48,5; Pennsylvania’da Trump yüzde 47,7, Harris yüzde 47,5; Kuzey Carolina’da Trump 47,2, Harris yüzde 46,3 ve Georgia’da Trump 48,1, Harris ise yüzde 47,1 oy oranıyla yarışı götürüyor.
Söz konusu 7 salıncak eyaletteki güncel anket ortalamalarına bakıldığında ise Trump’ın 47,4, Harris’in ise yüzde 47,3 seviyesinde dayanağa sahip olduğu gözüküyor.
