ABD ve Çin, ticaret ateşkesini yine canlandırmayı ve kritik mineraller üzerindeki ihracat kısıtlamalarını kaldırmayı hedefleyen bir çerçeve muahede üzerinde uzlaştı. Lakin kalıcı tahliller konusunda derin görüş ayrılıkları sürerken, tarafların kapsamlı bir mutabakata varmak için 10 Ağustos’a kadar müddeti bulunuyor.
ABD’li ve Çinli yetkililer, dün ticaret ateşkesini yeniden rayına oturtacak ve Çin’in az toprak elementlerine yönelik ihracat kısıtlamalarını kaldıracak bir çerçeve üzerinde anlaştıklarını açıkladı. Lakin ABD basınında yer alan yorumlara nazaran, mutabakatta, uzun müddettir devam eden ticaret uyuşmazlıklarının kalıcı bir tahlile kavuşacağına ait çok fazla işaret verilmedi.
Londra’da iki gün süren yoğun müzakerelerin ardından, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, gazetecilere yaptığı açıklamada, bu çerçeve anlaşmasının geçen ay Cenevre’de varılan ve karşılıklı olarak ”ezici” seviyedeki üç haneli tarifelerin hafifletilmesini hedefleyen mutabakatın somutlaştırılmış hali olduğunu belirtti. Ancak Cenevre Anlaşması, Çin’in kritik minerallerin ihracatına devam eden kısıtlamaları nedeniyle sekteye uğradı. Bu durum, Trump idaresinin, Çin’e yarı iletken tasarım yazılımı, uçak ve diğer ürünlerin sevkiyatını engelleyen kendi ihracat kontrollerini devreye sokmasına yol açtı.
“ONAY VERİLİRSE ÇERÇEVEYİ HAYATA GEÇİRECEĞİZ”
Lutnick, Londra’da varılan mutabakatın son periyottaki kimi ABD ihracat kısıtlamalarını kaldıracağını söyledi lakin görüşmeler Londra saatiyle gece yarısına yanlışsız sona erdiği için ayrıntı vermedi. Lutnick, ”Cenevre mutabakatını ve iki başkan arasındaki görüşmeyi uygulamak için bir çerçeve üzerinde anlaştık. Amacımız Başkan Trump ile görüşüp onayını almak, karşı taraf da Başkan Xi ile görüşüp onayını alacak. Onay verilirse, çerçeveyi hayata geçireceğiz” dedi.
TARAFLAR BİR TİCARET ÇERÇEVESİ ÜZERİNDE ANLAŞTI
Lutnick ayrıca, Çin’in ABD’ye yönelik nadir toprak elementleri ve mıknatıs ihracatına getirdiği kısıtlamaların, çerçeve anlaşmanın ”temel” bir parçası olarak çözüleceğini söyledi. Lutnick, ”O nadir toprak elementleri gelmediğinde Amerika Birleşik Devletleri bazı önlemler almıştı. Bu önlemlerin dengeli bir şekilde kaldırılmasını bekleyebilirsiniz” dedi. Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Li Chenggang da tarafların prensipte bir ticaret çerçevesi üzerinde anlaştığını ve bunun ABD ve Çin liderlerine sunulacağını söyledi.
Batı medyasında yer alan haberlere göre, bu çerçeve, karşılıklı ihracat kontrolleri nedeniyle Cenevre anlaşmasının tamamen bozulmasını engelleyebilir. Ancak Trump’ın tek taraflı tarifeleri ve ABD’nin Çin’in devlet takviyeli, ihracat odaklı ekonomik modeline yönelik uzun müddettir devam eden şikayetlerine ait farklılıkları çözmede pek bir ilerleme sağlamıyor. Buna nazaran, tarafların ticaret tansiyonlarını hafifletecek daha kapsamlı bir muahede müzakere etmek için 10 Ağustos’a kadar süreleri var; aksi takdirde tarifeler yeniden yükselecek ve ABD tarafında yaklaşık yüzde 30’dan yüzde 145’e, Çin tarafında ise yüzde 10’dan yüzde 125’e çıkacak.