HIV tedavisinde çığır açacak adım: mRNA temelli yöntem umut verdi

Avustralya’nın Melbourne kentinde bir araştırma takımı, HIV tedavisi konusunda kıymetli bir ilerleme kaydetti. Bilim insanlarının araştırması, virüsü beyaz kan hücreleri içinde görünür kılmanın yollarını ortaya koydu. Bu, bedenin büsbütün HIV’den arındırılmasına giden yolu açabilir.

The Guardian gazetesinin haberine nazaran, virüsün kimi beyaz kan hücrelerinin içinde gizlenebiliyor olması, hastalığa tedavi arayan bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biriydi. Bu, virüsün insan bedeninde bir “rezervinin” olduğu, bununla ne bağışıklık sisteminin ne ilaçların başa çıkabildiği manasına geliyordu.

Melbourne’deki Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’nden araştırmacılar, virüsü görünür hale getirmenin bir yolunu buldu. Bu, virüsün bedenden büsbütün atılabileceği manasına geliyor.

mRNA TEMELLİ YÖNTEM

Söz konusu idare temelinde, Moderna ve Pfizer/BioNTech’in Covid-19 aşılarında da kullanılan mRNA teknolojisi bulunuyor.

“Nature Communications” isimli mecmuada yayınlanan makaleye nazaran, araştırmacılar, mRNA’nın HIV’in gizlendiği hücrelerin içine konulabileceğini ortaya koydu. Bu usulle, mRNA, özel olarak oluşturulmuş küçük bir yağ balonunun içinde hücrelere yerleştirilebiliyor. Bunun akabinde mRNA hücrelere virüsü ortaya çıkarma talimatı veriyor.

YENİ TİP LNP GELİŞTİRİLDİ

Dünya çapında yaklaşık 40 milyon kişinin HIV ile yaşadığı biliniyor. Bu bireylerin virüsü baskılamak, semptom göstermemek ya da virüsü yaymamak ismine ömürleri boyunca ilaç kullanması gerekiyor. Pek çok insan için ölümcül olan HIV sebebiyle 2023 yılında her dakika bir kişi hayatını kaybetmişti.

Araştırmanın muharrirlerinden Dr. Paula Cevaal, HIV’e konaklık eden beyaz kan hücresi çeşidine mRNA eklemenin daha evvel imkansız olduğunun düşünüldüğünü anlattı. Zira bu hücreler “LNP” olarak da bilinen lipid nanopartikülleri, yani yağ baloncuklarını almıyordu.

Ekip, bu hücrelerin kabul edebileceği yeni tip bir LNP geliştirmeyi başardı. Buna “LNP X” ismi verildi. Dr. Cevaal, “Umudumuz, yeni nanopartikül tasarımının HIV tedavisine giden yeni bir yol olabileceği” dedi.

“SONUÇLAR İNANAMAYACAĞIMIZ KADAR GÜZELDİ”

Bir meslektaşları test sonuçlarını laboratuvarın haftalık toplantısında sunduğunda bunların “gerçek olamayacak kadar güzel göründüğünü” anlatan Dr. Cevaal, söz konusu bilim insanını testi tekrarlamak için laboratuvara geri gönderdiklerini, bir hafta sonra en az o kadar yeterli test sonuçlarıyla geri geldiğini belirtti. Cevaal, “Yani, buna inanmamız gerekiyordu. Ve elbette o zamandan bu yana pek çok kez bunu yineledik” diye konuştu.

Öte yandan, virüsün ortaya çıkarılmasının bedenin bağışıklık sisteminin onunla başa çıkmasına müsaade verip vermeyeceğini ya da HIV’i bedenden atmak için öbür tedavilerle birlikte diğer teknolojilere muhtaçlık olup olmayacağını anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekecek.

Söz konusu araştırma, laboratuvada, HIV hastalarının bağışladığı hücreler üzerinde yapıldı. Bu teknolojiyi hastaları tedavi etmek için kullanmanın önünde ise uzun bir yol bulunuyor. Bunun yanı sıra, bu yol beşerler üzerinde denenmeden evvel hayvanlar üzerinde de testlerin yapılması gerekiyor.

Araştırmanın muharrirlerinden Dr. Michael Roche da bu yolun yalnızca HIV için değil, ilgili beyaz kan hücrelerinin dahlinin olduğu kanser üzere öteki hastalıkların tedavisinde de kullanılabileceğine işaret etti.