İç sesimizi nasıl yönetebiliriz? Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal yazdı

“Bunu başarabilirsin!”,

“Yine hata yaptın…”,

“Daha iyisini yapmalıydın!”

Gün içinde zihnimizden geçen binlerce kanıdan kimileri kulağımızda yankılanır durur.

Kimi vakit bizi yüreklendirir, kimi vakit da adım atmamıza mani olur. Pekala, bu iç sesler yalnızca fikir midir, yoksa hayatımıza taraf veren görünmez bir pusula mı?

ZİHNİMİZDE KONUŞAN KİM?

Psikolojide bu sürece “içsel konuşma” denir. İç seslerimiz; geçmiş tecrübelerin, çevresel
mesajların ve ferdi öz algımızın bir harmanı olarak şekillenir. Birçok vakit farkında bile olmadan, kendi kendimize konuşur; kendimizi ya cesaretlendirir ya da yargılarız.

Ve bu sesin karakteri birden fazla vakit çocuklukta şekillenir.
Çocukken ebeveynlerden, öğretmenlerden ya da bakım verenlerden duyduğumuz kelamlar
zamanla içselleşir ve bizim iç sesimize dönüşür.

“Sen çok çalışkansın.” üzere olumlu bir tabir, yetişkinlikte özgüvenli bir iç sesi besleyebilirken; “Zaten hiçbir şeyi doğru yapamıyorsun.” üzere olumsuz tabirler, bireyin zihninde yıllar uzunluğu yankılanan bir öz tenkit sistemine dönüşebilir.

İÇ SES HAYATIMIZI NASIL ŞEKİLLENDİRİR?

İçsel konuşmalar; bireyin kendine nasıl baktığını, neye cüret ettiğini ve hangi kararlardan vazgeçtiğini belirleyen güçlü bir etkendir. Kendini daima eleştiren biri vakitle yüreğini yitirir, adım atmaktan korkar. Kendini destekleyen biri ise sıkıntı vakitlerde bile dirayetli kalabilir.

Örneğin, yeni bir işe başvurmak isteyen biri şöyle düşünebilir: “Yeterince iyi değilim.” Ve bu iç ses, onu harekete geçmekten alıkoyar. Ama aynı kişi iç sesini değiştirip, “Denemeye değer. En kötü ne olabilir?” diyebilirse, tüm hayatının istikameti değişebilir.

İşte bu yüzden iç ses yalnızca bir “düşünce” değil, birebir vakitte bir yol haritasıdır.

İÇ SESİMİZİ NASIL YÖNETEBİLİRİZ?

İç sesi büsbütün susturmak mümkün değil. Lakin fark etmek, dönüştürmek ve yönetmek mümkün. İşte bu süreci destekleyecek kimi teklifler:

• İç sesi fark edin

Zihniniz size nasıl konuşuyor?

Yargılayıcı mı, destekleyici mi?

O kanıları bir dış gözle izlemeyi deneyin.

• Gerçekliği sorgulayın

Olumsuz bir fikir geldiğinde kendinize sorun:

“Bu gerçekten doğru mu, yoksa sadece korkularımın bir yansıması mı?”

• Kendinize nazik olun

Kendinizle bir arkadaşınız üzere konuşun.

Bir dostunuza asla söylemeyeceğiniz sözleri, kendinize neden söylüyorsunuz?

• Olumlu sesleri güçlendirin

Başarılarınızı hatırlayın, güçlü taraflarınızı not alın.

Bunları tekrar etmek, iç sesinizin tonunu vakitle değiştirir.

EN ÇOK DİNLEDİĞİMİZ SES: KENDİMİZ

İç sesler; benlik algımızı, duygusal dayanıklılığımızı ve kararlarımızı etkileyen görünmez rehberlerdir. Onları fark etmek ve sağlıklı bir ilgi kurmak, zihinsel iyiliğimizin temel adımlarındandır.

Unutmayın, gün boyunca en çok dinlediğimiz ses kendi sesimiz. Öyleyse bu sesin nasıl konuşacağına biz karar verebiliriz.

Eğer iç sesiniz daima sizi yargılıyor, özgüveninizi sarsıyor ya da ömrünüzü kısıtlıyorsa, bu döngüden çıkmak için bir ruh sıhhati uzmanından takviye almak çok bedelli bir adım olacaktır.