Prof. Dr. Cem Işık: Trump’tan İklim Mücadelesi İçin Daha Sıkı Adımlar Bekleniyor

ANADOLU Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Işık, Amerika’nın yeni başkanı Donald Trump’ın iklim değişikliğiyle çabada finansman konusuna sıcak bakmamasının dünya kamuoyunda beğenilen karşılanmadığını belirtti. Işık, “Trump’tan çevre hususunda daha sıkı adımlar bekleniyor. Bizim sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yönelik yapmış olduğumuz akademik çalışmalar şunu gösteriyor; Amerikan ekonomisinin iklim mücadelesi noktasında ciddi eksiklikleri var” dedi.

Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen ‘Dağlar: Kültürler, Peyzajlar ve Biyoçeşitlilik’ konferansına onur konuğu olarak katılan ve Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı 31’inci Taraflar Konferansı (COP29) toplantılarını takip eden Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Işık, konferansın çevre ile ilgili sürdürülebilirlik konularının ele alındığı toplantılardan biri olduğunu bildirdi. İlk olarak 1995 yılında Almanya’nın başşehri Berlin’de organize edilen COP iklim değişikliği toplantılarının 31’incisinin 12 Kasım prestijiyle Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladığını belirten Işık, “Bu toplantılarda, acil aksiyon planları ve erken ihtar sistemleri görüşülürken birebir vakitte altyapı yatırımları ön plana çıkarıldı. Toplantılarda finansman mevzuları da ele alındı. Paris İklim Muahedesinin 6’ncı maddesi, finansman ile ilgili bir iklim uyumlaşması maddesidir. COP29’da öne çıkan en kıymetli gündem unsuru iklim uyumlaşmasına binaen ortaya çıkan finansman bahisleri ve buna ait tematik bahislerdir. Bu bahisler çerçevesinde bilhassa konuşulan husus, finansmanın gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere nasıl yönlendirileceği hususundaydı. COP28 Dubai’den hatırlıyoruz ki gelişmekte olan ülkeler 100 milyar dolar civarında bir finansman sağlayacağı yönünde taahhütlerde bulunmuştu. COP29 Bakü’de ise bu sayı 300 milyar dolar civarına çıktı. İklim değişikliği ile ilgili uğraş için gerekli olan finansman yaklaşık bir trilyon dolar civarında. Geri kalan yekun ise özel dal ve kalkınma bankaları ile karşılanması konusunda görüş birliktelikleri ile sonuçlandı. COP29 Bakü’yü ‘finansmanın COP’u olarak da isimlendirebiliriz” diye konuştu.

Bakü’deki toplantıların birinci gününde, Paris İklim Anlaşması’nın 6’ncı unsuruna uyumlu bir standart onayının gerçekleştiğini bildiren Işık, “Bu sevindirici bir gelişme. Daha yeşil bir dünya için. Bu anlamda öne çıkan diğer hedefler var. Bu hedeflerin içerisinde özellikle iklim değişikliğine yönelik yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanımı noktasında yıllık ortalama 465 milyar dolar olan yatırım miktarının 1,3 trilyon dolara çıkarılması hususuydu. Bu da dikkate değer bir gelişme. Aynı zamanda enerji verimliliği de iki katına çıkarılması planlanmaktadır” dedi.

TRUMP, GÜZEL KARŞILANMADI

Tarafların Birleşmiş Milletler Kalkınma Unsurları çerçevesinde siyaset ahenkleşmesi noktasında adımlar attığını söz eden Işık, şunları söyledi:

“Bütçelerini Birleşmiş Milletler Kalkınma Unsurları çerçevesinde ahenkleştirilmesi temel hususlardan bir tanesi. COP29’da gözler Amerika başkanlık seçimine çevrildi. Ancak Trump’ın finansman transferi konusuna sıcak bakmaması biraz tereddütleri ortaya çıkardı. Çünkü Amerikan iktisadını oluşturan sanayilerin yaklaşık yüzde 60’ı karbon piyasasına bağlı. Çin’in Amerika ile olan rekabet sürecini göz önüne alırsak Trump’ın bu noktada finansman ve gerekli eylem adımlarını atmaması noktasındaki tereddüdünü dünya kamuoyu hoş karşılamadı. Bu açıdan Trump’tan daha sıkı adımlar bekleniyor etraf konusunda. Bizim sürdürülebilir kalkınma unsurlarına yönelik yapmış olduğumuz akademik çalışmalar şunu gösteriyor; Amerikan iktisadının iklim çabası noktasında önemli eksiklikleri var. Hareket planlarının hayata geçirilmesi noktasında bilhassa. Hasebiyle bu adımların yanlışsız bir biçimde atılması, Amerika’dan başlayacak dalganın da dünyaya yayılması noktasında ciddi katkılar sunacaktır.”

COP31’i Türkiye’ye getirmek yönünde çalışmalar yapıldığını belirten Prof. Dr. Cem Işık, “Bu çevre politik bir organizasyon. Türkiye de gelişmekte olan ülkeler içerisinde parlayan bir yıldız konumunda. Burada yapılacak olumlu pozitif yansımalar Türkiye’de oluşturulacak etraf siyasetlerine da yansıyacaktır. Ben de çok müspet buluyorum” dedi.