Steve Jobs, ChatGPT’nin geleceğini 40 yıl önceden biliyor muydu?

Steve Jobs, sadece Apple’ın kurucularından biri olarak değil, teknoloji dünyasında iz bırakmış vizyonerlerden biri olarak da hatırlanıyor. Bugün elimizdeki birçok teknolojik eserin ve dijital alışkanlığın temelinde, onun gelecek öngörüleri ve tasarım anlayışı yer alıyor.

Peki, Jobs hayatta olsaydı, günümüzde yapay zeka alanında en çok konuşulan araçlardan biri olan ChatGPT hakkında ne düşünürdü? Apple’ın bu alandaki mevcut pozisyonu göz önüne alındığında, bu soru daha da mana kazanıyor.

Apple’ın yapay zeka yarışında bilhassa Siri üzerinden geride kalmış görünmesi, şirketin Jobs sonrası stratejilerinin doğal bir sorgulanmasına yol açıyor. Bugün Siri hala temel misyonlarda bile rakiplerinin gerisinde kalırken, öteki büyük teknoloji şirketleri ChatGPT gibisi üretken yapay zeka modelleriyle yeni bir devri şekillendiriyor.

1985’teki bir konuşma, 2020’lerin yapay zekasına ışık mı tutuyor?

Steve Jobs’un yapay zekaya dair ne düşüneceğine dair güçlü ipuçları, on yıllar öncesinden geliyor. 1985 yılında İsveç’teki Lund Üniversitesi’nde yaptığı bir konuşmada Jobs, teknoloji ile bilgi ortasındaki ilgiyi epeyce dikkat cazip bir formda ele alıyor.

Konuşmasına Büyük İskender’in öğretmeninin Aristo olduğunu hatırlatarak başlayan Jobs, bu ilgiyi öğrendiğinde içten içe bir kıskançlık hissettiğini söylüyor. Akabinde da kitaplar sayesinde Aristo’nun fikirlerine ulaşabildiğini lakin ona soru soramadığını lisana getiriyor: “Sadece yazdıklarını okuyabiliyoruz, ama yanıt alamıyoruz.”

Bu noktada Jobs’un lisana getirdiği umut, epey dikkat cazibeli: “Umudum, hayatımız boyunca öyle bir araç yaratmamızdır ki, bir gün bir Aristo hayattayken onun düşüncelerini bir bilgisayara kaydedebilelim. Ve ileride bir öğrenci, yalnızca Aristo’nun ne söylediğini okumakla kalmasın, ona bir soru sorabilsin — ve bir yanıt alabilsin.”

Steve Jobs’un o periyot lisana getirdiği fikir, bugün ChatGPT üzere büyük lisan modellerinin sunduğu tecrübeye ziyadesiyle yakın görünüyor. Kullanıcılar artık sırf metin okumakla kalmıyor, metinle etkileşime girebiliyor; sorular soruyor, karşılıklar alıyor, hatta yeni fikirler geliştiriyor. Bilgiye erişim artık pasif bir tüketim değil, karşılıklı bir etkileşim biçimine dönüşmüş durumda.

Elbette bugünkü yapay zeka sistemleri hala harika değil. Modelin nasıl eğitildiği, hangi kaynakları kullandığı ve karşılıklarının doğruluk hissesi üzere mevzular hala tartışma konusu. Lakin gelinen nokta, Jobs’un neredeyse 40 yıl evvel çizdiği vizyona bir epey yakın. Aristo örneğiyle anlatılan o ülkü sistem, bugün gerçek olmaya hiç olmadığı kadar yakın.

Apple ve yapay zeka: Jobs olsaydı ne olurdu?

Tüm bu gelişmelere karşın, Apple’ın bugün üretken yapay zeka alanında sessiz kalması, şirketin vizyonuyla ilgili birtakım soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Şayet Jobs bugün yaşıyor olsaydı, bu teknolojiyi Apple ekosistemine nasıl entegre ederdi? Siri bugün nasıl bir noktada olurdu? Bunlar artık sırf spekülasyonla yanıtlanabilecek sorular.

Ancak bir şey açık: Steve Jobs’un teknolojiye bakışı, kullanıcıyla kurduğu bağı bilgiyle daha da derinleştirme üzerine heyetiydi. Ve o bağın bir gün etkileşimli hale geleceğini düşünmesi, bugün yapay zekanın geldiği yeri daha manalı kılıyor.