Telegram Rus istihbaratına mı çalışıyor? Dikkat çeken rapor

Dünyanın en çok kullanılan iletileşme uygulamalarından biri olan Telegram’ın kurucusu Pavel Durov, Telegram’ı bilhassa söz özgürlüğü ve dijital saklılığın korunduğu bir platform olarak tanıtmıştı. Lakin, WhatsApp ve Signal üzere rakiplerinin tersine Telegram’da varsayılan olarak uçtan uca şifreleme bulunmuyor. Kullanıcıların “gizli sohbet” özelliğini tercih etmediği sohbetler, sunucularda şifre çözülerek depolanıyor.

IStories’ın hususla ilgili raporunda öne sürülen savlara nazaran, Telegram’ın altyapısını sağlayan Küresel Network Management (GNM) isimli şirket, Antigua ve Barbuda merkezli küçük bir firma olmasına karşın uygulamaya 10 binden fazla IP adresi temin ediyor. GNM’nin sahibi olan Rus vatandaşı Vladimir Vedeneev, ABD mahkemelerinde şirketin Telegram’ın altyapısını kurup yönettiğini ve Rusya’da işçi bulundurduğunu itiraf etmişti. Dokümanlarda Vedeneev’in Telegram’ın mali işler sorumlusu olduğu da belirtiliyor.

Araştırmada, GNM’nin sağladığı IP adreslerinin birçoklarının, Kremlin ve Rus istihbaratıyla temaslı St. Petersburg merkezli Globalnet isimli telekom şirketine ilişkin olduğu bilgisi yer alıyor. Ayrıyeten Telegram’a 5 bin IP adresi sağlayan Electrontelecom isimli bir başka St. Petersburg şirketinin ise FSB’nin müteahhitlerinden olduğu ve istihbarat operasyonları için inançlı irtibat sistemlerinin suram ve bakımını üstlendiği belirtildi.

Raporda ayrıyeten, 2022 yılında, Globalnet’in, Rus devlet iletişim denetleme kurumu Roskomnadzor’un talebiyle kullanıcı trafiği izleme sistemleri kurduğu da belirtildi. Rusya Devlet Duması Bilgi Siyaseti Komitesi Lider Yardımcısı Oleg Matveychev ise, Telegram ile FSB ortasında “suç soruşturmalarındaki şüphelilerin izlenmesi için” bir uzlaşma sağlandığını açıklamıştı.

Bunun yanında, Telegram bildirilerine her aygıt için eşsiz bir tanımlayıcı (auth_key_id) ekleniyor. Siber güvenlik uzmanı Michał Wozniak’a nazaran, bu tanımlayıcı ve öbür meta datalar, kullanıcıların fizikî pozisyonu ve irtibat ağları hakkında geniş çaplı nezaret yapılmasına imkan tanıyor.