Uyumadan en fazla dayanan insan rekoru kime ait?

1950’lerde ve 60’larda uyku yoksunluğunun çok revaçta olduğu bir devir vardı. Radyo DJ’leri, günlerce uyumadan program yapmak için birbirleriyle yarışıyor ve program boyunca müzik çalıp sohbet edip uykusuzluk maratonu yaşıyorlardı.

Radyocular bu rekorları kırarak reklamlarını da yapmış oluyordu. Ancak sonunda Guinness Dünya Rekorları, 1997’de uyku yoksunluğu muvaffakiyetlerini tanımayı bırakınca bu çılgınlık da sonra erdi. Zira birinin hayatını kaybedeceğine dair kaygılar çok artmıştı. O noktada, rekor 1986’da 18 gün, 21 saat ve 40 dakika boyunca uykusuz kalan Robert McDonald isimli profesyonel bir dublöre ilişkin olarak kaldı.

McDonald, 18 günlük uykusuzluk akabinde önemli bir sıhhat sorunu yaşamadan hayatına devam etmeyi başardı. Lakin herkes için bu durum geçerli olmayabilir. Uzun uykusuzluk süreci önemli sıhhat sorunları doğurabilir.

Fareler üzerinde yapılan son araştırmalar, uyku eksikliğinin beyindeki pleiotrofin (PTN) ismi verilen gözetici bir proteinin depolarını değerli ölçüde tükettiğini ortaya koyarak bu tasaları doğruladı. PTN düzeyleri düştükçe, hipokampüsteki nöronlar ölmeye başlar ve bu da bilişsel bozukluğa ve potansiyel olarak Alzheimer üzere nörolojik hastalıkları tetiklemeye yol açar.

Öyle ki, 1964’te 11 gün uyumadan kalan evvelki rekor sahibi Randy Gardner, “uyku eksikliğinden kaynaklanan erken bir Alzheimer hastalığı gibi” tesirler yaşadığını fark etti. Rekor denemesinin üzerinden birkaç gün geçtikten sonra Gardner halüsinasyonlar ve çalışma hafızasında eksiklikler yaşamaya başladı, fakat sonunda biraz uyuyunca bunlar düzeldi.

Mikro uyku

Bilim insanları artık tüm eski rekor sahiplerinin uyanık kalma eforları sırasında muhtemelen “mikro uykular” yaşadıklarını, yani farkında olmadan ortada sırada birkaç saniyeliğine uyukladıklarını düşünüyorlar. Münasebetiyle, hiç uyumadan uzun mühletler sağlıklı kalmak mümkün değil ve günümüzde örneğin araba kullanırken “uyumadan” uzun yola çıkmak, o saniyelik mikro uykular sırasında bir kazaya sebep olmak manasına gelebilir.