Asgari Ücret nedir?
Asgari ücret tanımı yönetmeliğe göre ‘’ İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret’’ olarak ifade etmektedir.
Asgari ücret ne zaman belirlenecek?
Asgari ücret işçi, işveren ve devleti temsilen çalışma bakanlığının başkanlığı ile 5‘er kişilik üyeler üzerinden 15 kişinin oluşturduğu komisyon ile en geç iki yılda bir olmak üzere toplanır. Yasa koyucu gerekli görürse komisyonu olağanüstü toplayabilir. Bu toplantı 4 aylık, 6 aylık ve yıllık ta olabilir.
İçinde bulunduğumuz dönem aralık ayının içerisinde 3 ya da 4 toplantı sonrası ve yılbaşına kadar belirleneceğini söyleyebiliriz.
Asgari ücreti belirleyen parametre nelerdir?
Asgari ücreti belirleyen birçok parametre mevcuttur. Bunlar ülkenin içinde bulunduğu ekonomik veriler, gerçekleşen ve hedef enflasyon verileri, yabancı para birimindeki hareketlilik, çalışanın ve vatandaşın geçinme yaşam maliyetleri, refah payı gibi birçok detay var. Asgari ücret komisyon tarafından bütün işkollarını kapsayacak şekilde günlük olarak belirlenmektedir.
Asgari ücretin etkileri nelerdir?
Asgari ücret değiştiği zaman sirayet etdiği 80’in üzerinde başlık vardır. Örnek verecek olursak, Asgari ücretin net brüt işveren maliyeti, sigorta teşvikleri, İşsizlik maaşı, bireysel emeklilik zorunlu kesintisi, genel sağlık sigortası, Bağ-kur primi, askerlik doğum yurtdışı gibi sigorta borçlanmaları, ev hizmetleri sigortalılığı, halk arasında istirahat parası olarak bilinen geçici iş göremezlik geliri, stajer maaşları, kıdem tazminatının tabanı, sosyal güvenlik kurumu işkur gibi kurumlar tarafından uygulanan İdari para cezaları, aile ve sosyal politikalar tarafından verilen sosyal yardım alabilmede en önemli kriter olan gelir testindeki hane içi kişi başına düşen gelirdeki sınır rakamı gibi sayabiliriz.
Hatta yapılan iyileştirme vasıtası ile oransal olarak çalışma hayatındaki şirketlerin ücret politikalarını da belirleyen unsurdur. Asgari ücrete yapılan zam şirket içi diğer ücretlilerinde hakkaniyet açısından oransal olarak iyileştirme yapılması gereklidir.
Asgari ücretin altında personel çalıştırılabilir mi?
Asgari ücret kamu düzeninin emredici hukuksal kuralı olup belirlenen asgari ücretin altında personel çalıştırmak kanunen yasaktır. Yapıldığı takdirde idari para cezası ile yaptırımı mevcuttur, hatta bu cezayı kurum veya mahkeme yolu ile tespiti olursa katlanarak büyümektedir.
500 TL asgari ücret teşviki devam edecek mi ?
2023 yılının ilk yarısında da 400 TL olarak uygulanan asgari ücrete 7456 sayılı sayılı kanun ile % 25 zamla birlikte 500 TL’ sına yükselmişti. Uygulama 31.12.2023 tarihinde sona erecektir.
2016 yılından bu tarafa devam eden asgari ücret desteği kanunla verildiği için TBMM üzerinden değerlendirilecektir. Muhtemel olarak bu desteğin artarak devan edeceği kanaatindeyim.
2024 te asgari ücret tahmini ne kadar?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir, asgari ücret başlangıç ücretidir. Çalışan emek veren işçinin kalifiye olması, mezuniyeti, ustalığına göre bu rakam yukarı doğru çıkacaktır. Burada enflasyon belirleyici nokta olacaktır. Tabi ki asgari ücret komisyonu belirleyecektir. Asgari ücret enflasyon altında da olamayacağından dolayı şu şekilde bir tahminde bulunabiliriz. Merkez bankası 2023 yıl sonu enflasyon tahminini % 58 üzerinden % 62 ile %68 arasında olan ortalaması olan % 65’e yükseltti. İlk 6 aylık enflasyon verisi % 19,77 açıklanmıştı. Burada 3 veriyi değerlendirdiğimiz zaman,
1,62 / 1,1977 = 35,25 Net Asgari Ücret 11.402,32 % 35,25 artışla = 15.421,63
1,65 / 1,1977 = 37,76 Net Asgari Ücret 11.402,32 % 37,76 artışla = 15.707,83
1,68 / 1,1977 = 40,26 Net Asgari Ücret 11.402,32 % 40,26 artışla = 15.992,89
İle 16 bin sınırına dayanmış olacaktır. Tabiki buna bir refah payıda eklenince rakam yükselecektir.
Ayrıca asgari ücretin geçmiş dönem verilerini incelediğimiz zaman Türk iş açıklamış olduğu açlık sınırının biraz üstünde veya biraz altında olduğunu da tespit etmiş oluruz.
Diğer bir değerlendirme ise dolar kuru üzerinden yapabiliriz. Merkez bankası piyasa katılımcıları anketine Ekim 2023’e göre yıl sonu dolar kuru tahmini 30,05 olarak gözükmektedir. Asgari ücret Temmuz zammı ile birlikte rekor olan 482 $ tekabül etmekte idi.
482 $ x 30,05 = 14.484,11 TL olacaktır. Buda demek oluyor ki yılbaşında dolar kuru enflasyon değerlemesi üzerinden asgari ücretin en yüksek olduğu dönem olarak yeni bir rekor kıracağını şimdiden söylemek mümkün olacaktır.
Kanaatimce 2024 asgari net ücret 16.000 TL ile 17.000 TL bandında olacağını tahmin ediyorum.
Emin YILMAZ
Mali Müşavir
Sosyal Güvenlik Müşaviri
Öğretim Görevlisi
