7 Ekim 2023 tarihinde başlayan İsrail-Hamas Savaşı 15 aydan fazla devam etti. 19 Ocak itibarıyla ateşkes başlıyor
Daha önce de ateşkes konuşulsa da İsrail’in çeşitli bahanelerle ateşkese yanaşmadı görülmüştü ve saldırılarına devam etmişti.
46 binden fazla insanın hayatını kaybettiği, 110 binden fazla insanın yaralandığı, soykırımın en yüksek seviyede yaşandığı, bununla birlikte kentkırımın da yaşandığı Gazze şeridinde siviller, kadınlar, çocuklar hayatlarını kaybederken, kentlerin de geçmişle bağları koparılmış, hastaneleri, okulları, ibadet yerleri, maneviyatı yerle yeksan edilmiştir.
Peki ateşkes neden bugün? Neden dün ya da daha önceki günler değildi? Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor. İsrail bu savaşı kaybetti. Gazze halkı ve Hamas kazandı. Neden mi?
Her savaşın savaşan tarafları açısından siyasi hedefi ve askeri hedefleri olur. Ülkeler siyasi hedefine ve askeri hedeflerine ulaşmaya çalışırlar. Bu savaşta da İsrail’in siyasi hedefi Hamas’ı yok etmekti. Askeri hedefleri ise rehineleri kurtarmak ve Gazze şeridini kontrol altına almaktı.
7 Ekim 2023 tarihinde İsrail Başbakanı Netanyahu “Gazze’nin geleceğinde Hamas’a yer yok. Son Hamas mensubu kalmayıncaya kadar devam edeceğiz.” Şeklinde açıklama yapmış ve siyasi hedefi belirtmişti. Yine aynı Netanyahu rehineleri kurtarmak için birçok özel harekât planları yapmış hatta bazılarında Amerika özel kuvvetlerini de kullanmıştı. Bugüne gelindiğinde İsrail ne Hamas’ı yok edebildi ne de rehineleri kurtarabildi.
Hamas direnişini İsrail’e ve onu destekleyen devasa güçlere karşı başarıyla devam ettirdi. Dolayısıyla bugün ateşkes konuşuluyorsa ve İsrail Savaş Kabinesindeki bazı Şahinler bunu yenilgi olarak kabul edip koalisyon hükümetini bozmakla tehdit ediyorsa Hamas kazanmıştır.
Biden Netanyahu’ya baskı yaparak ateşkesin yürürlüğe girmesini sağlayarak tarihe soykırıma destek veren ülke lideri algısını tersine çevirmeye çalışmaktadır. Ama nafile çabadır. Bugün on binlerce insanın kanı Netanyahu ile birlikte ona destek veren ülkelerin liderlerinin elindedir. Netanyahu ateşkes konusunda sadece Biden’ı mı dinledi yoksa Trump’ın muhtemel politikalarına ön almak için mi ateşkeste ısrar ediyor? diye düşündüğümüzde ikisinin birlikte olduğunu ama Trump’ın politikalarının karar sürecinde biraz daha ağır bastığını belirtmek gerekiyor.
Ateşkes oldukça önemli ama esas olan kalıcı barıştır. Aksi halde savaşın ve ölümlerin daha uzun sürebileceğini herkes tahmin ediyordur.
Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe
Terör ve Güvenlik Uzmanı