Bab’Aziz filmiyle bir çok uluslararası festivalden ödül alan Tunuslu yazar ve yönetmen Nacer Khemir, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Beyoğlu Sineması’nda düzenlenen aktiflikte sinemaseverlerle bir ortaya geldi.
Resim çalışmalarıyla da bilinen ünlü direktör, “Muhyiddin’i Aramak” belgeseli ve “Fısıldaşan Kumlar” sinemasının gösteriminin akabinde Faysal Soysal’ın idaresinde gerçekleştirilen söyleşide, sinema anlayışı ve hayatına dair soruları yanıtladı. Khemir, 6 yaşından 18 yaşına kadar yatılı okulda büyüdüğünü, buradaki çocukluğundan ve gençliğinden ötürü hayal dünyasına, düşlere bağlı olduğunu söyledi.
“SİNEMA BANA HEM ÖZGÜRLÜĞÜ HEM DE DÜNYAYI SEVDİRDİ”
Yatılı okulda herkesin isim yerine numarası olduğunu belirten Khemir, “O zamanların yatılı okulları kışla gibiydi. İşte ben bu ortamda sinemayı tanıdım ve sevdim. Okulda her cuma bir film gösterilirdi. Salon karanlık olunca bizi artık kimse görmediğinden, kendimizi daha özgür hissederdik. Sinemayı seyrederken ekran benim için okuldan kaçıp dünyaya açılmak, dünyaya kaçmak gibi bir şey olurdu. Sinema bana hem özgürlüğü hem de dünyayı sevdirdi.” dedi.
Usta sinemacı, her vakit umut veren bir sinema yapmak istediğini lisana getirerek, şöyle devam etti:
“Sinemayı sevdirmek istiyorum. Benim sinemada yapmak istediğim, insanların sevdiği şeyi kendisinde bulması. Yani bizim yapmak istediğimiz bir gösteri değil, uyuyakalmış ruhları uyandırmak. Esas olarak çok şey kaybettim aslında. Bu acıyı ve ıstırabı dönüştürmeye çalışıyorum. Bu şekilde kendimi iyileştiriyorum. Güzellik olan yerde sevgi vardır. Sevgi olan yerde güzellik vardır. Filmlerimin ekseninde her zaman bu var.”
“Sözlü bir dünyaya aitiz” diyen Nacer Khemir, Doğu dünyasında jenerasyonlar ortasında bağlantı sorunu olduğunu, gençlerin çoğunluğunun manzaralı dünyada yaşadığını anlattı.
Sözlü geleneklerin imaja aktarılmazsa kayıplar olacağına dikkati çeken Khemir, “Gelecek kuşakları kaybedeceğiz. Bu çok ciddi bir sorun. Bu yüzden ben bu konu için, Doğu dünyasının görüntüye geçmesi için çok çalıştım. Hatta sinema filmi yapmayı bıraktım ve yazmaya başladım. Çocuklara görüntü denen şeyin nasıl öğretileceği konusunda yazıyorum.” diye konuştu.
“FİLMLE DÜNYAYI DEĞİŞTİRME İDDİASINDA BULUNMAMAK LAZIM”
Khemir, her vakit hoşluklar üzerine sinema yapmak istediğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Batı dünyası, bizim mutsuzluklarımızı, ıstıraplarımızı gördükçe kendini rahat hissediyor. Onların içi rahatlarken biz de uyuyoruz. Ancak sonuçta maksatlarının ne olduğunu biliyoruz. Hedefleri bize, aslında büyük bir uygarlığa, medeniyete sahip olduğumuzu unutturmak. Cetlerimize hürmetimden ötürü kesinlikle sefalet üzerine asla bir sinema yapmayacağım. Daima hoşluk üzerine yapacağım. Bizde kelam bir çeşit misafirperverliktir. Sinema dediğiniz şey de bir misafirperverlik anıdır. Sinemayla dünyayı değiştirme tezinde bulunmamak lazım. Sineması seyreden beşerde bir şey uyandırdıysanız şayet, işte bu ödülünüzdür.”
“Fısıldaşan Kumlar” sinemasında 2 başrol oyuncusu dışında profesyonel oyuncu olmadığı bilgisini paylaşan Khemir, “Elimdeki imkanlara uyarlayabilmek için senaryoyu 11 sefer elden geçirdim. Yani sinema yapmak inattan fazla şeyler gerektiriyor. Yalnızca sinema yapmak için inat yetmiyor. Benim için kıymetli olan ötekiler üzere bir sinema yapmak değil. Maddi olarak fakir bir insanın, manevi olarak da fakir olduğunu düşünme eğilimi var. Çocuklar ve fakir aile çocuklarıyla ilgili yapılan sinemalar, yalnızca bu sefaleti gösteriyor.” değerlendirmesini yaptı.
“BAZEN KENDİ HAYATIMDAN DA YETİM OLDUĞUMU DÜŞÜNDÜM”
Khemir, küçük yaşta yetim kaldığını ve kendi toplumunun da kendisini yetim bıraktığını ifade ederek, “Ülkemden de toplumumdan da yetimim. Bazen kendi hayatımdan da yetim olduğumu düşündüm. Kendime ‘bunu kabul et’ dedim. Münasebetiyle ben hakikatimi hiçbir ağacın altında aramıyorum.” dedi.
Kovid-19 salgını sırasında eşiyle birlikte bir kitap üzerinde çalıştıklarını aktaran Nacer Khemir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu kitap ‘Aşk’ isminde bir kitap. Arapçada ‘aşk’ için kullanılan 60 kelimeyi bir ortaya getirdik. Arapçada aşkın karşılığı 60 söz var ve hoş de bir kitap oldu. Bu mevzuyla ilgili İstanbul’da bir gün stant açmayı, insanların görmesini isterim. Aslında bizim devamlı yaptığımız, çölde bir su kaynağından başkasına yürümektir. Kendimiz de çölleşiriz bu hareket sırasında. İmgeyle elde edemediğimiz renk nüansları var. Yani çölde nasıl fazla bir renk yok ancak birebir rengin nüansları var ise, Arapçada da o yüzden bunun üzere nüanslarıyla aşk için 60 tane söz var. Bu göze hitap eden, görünen bir nüans değil. Ruhla ilgili bir nüans.”